انواع روش های جوش و جوشکاری
مقدمه
در گذشته در مورد اصطلاح رایج جوش کاری در عملیات پایپینگ صحبت کردیم اما در این مقاله تلاش خواهیم کرد اطلاعات اجرایی و مدیریتی پیرامون جوش و جوشکاری ارائه نماییم و دسته‌بندی‌های مرتبط را تشریح نماییم.
جوشکاری
بخش اول – اهم فرآیندهای جوشکاری
- قوسی با الکترود روپوش دار (جوش برق با الکترود) – SMAW
- قوسی با محافظت گاز (جوش آرگون) – GMAW
- قوسی زیر پودری – SAW
- قوسی تو پودری – FCAW
بخش دوم – انواع اتصال در جوشکاری
- گوشه‌ای
- لبه‌ای
- سپری
- روی‌هم
- لب به لب
بخش سوم – توضیحات دو اتصال مهم در جوش
✔ Fillet Weld
در این زمانی که دو قطعه جوش به روی یکدیگر سوار باشند که دارای شاخص‌های به شرح زیر است:
- جوشکاری آن در واقع ساده است.
- هزینه جوش آن کم است.
- بیشترین حجم جوشکاری پلیت و نیز سازه‌های فلزی این نوع جوشکاری است.
- نیاز به آماده‌سازی دو سطح متریال جوش ندارد.
✔ Groove Weld
در این حالت دو متریال جوش از همدیگر فاصله دارند که توسط حوضچه جوش به هم متصل می‌گردند. حجم زیادی از جوشکاری در عملیات پایپینگ مربوط به جوش Groove می‌باشد.
- جوشکاری آن پیچیده‌تر و زمان‌بر تر است.
- هزینه جوش آن بیشتر از جوش نوع یک است.
- بیشترین حجم جوشکاری پایپینگ این نوع جوشکاری است.
- نیاز به آماده‌سازی دو سطح متریال جوش دارد.
بخش چهارم – انواع وضعیت جوشکاری
با توجه به موقعیت و مکان جوشکاری و متریال جوش به نسبت جوشکار تعریف می‌گردد که می‌توان در 4 حالت کلی بدین شرح متصور شد:
- تخت
- افقی
- قائم
- بالاسر یا سق
جوشکاری افقی
نکات
اکثر اتصالات vent, drain که تماماً زیر 2 اینچ می‌باشند، در هم فرو می‌روند (مثلاً ونت که در جان لوله فرو می‌رود) که از نوع جوش Fillet و نوع Socket Weld می‌باشند و به هیچ عنوان نباید در Request رادیوگرافی قرار گیرند.
در خصوص لوله‌های سایز 2 اینچ به بالا – اکثراً نوع جوش Groove است که محل اتصال دو قطعه به اصطلاح لقمه و گپ می‌گذاریم؛ سطح اتصال دو سر لوله را بوول و کونیک می‌کنیم (جوش Butt Weld است) که نیاز به تست رادیوگرافی نیز دارد.
در خصوص لوله‌های سایز 2 اینچ به پایین – نوع جوش Fillet است که محل اتصال به دلیل حساسیت در جوش گپ گذاری نمی‌گردد؛ بوول کاری نداریم (جوش Socket Weld است) که نیاز به تست رادیوگرافی نیز ندارد.
دسته‌بندی جوش در کلیه ابعاد (و نه فقط پایپینگ)
✔ جوش گوشه- Fillet – به اصطلاح جوش F
هرگاه اتصال به صورت روی هم و بدون هیچ‌گونه درز یا گپ باشد به آن جوش F و یا Fillet Weld میگویند. که بیشتر برای جوشکاری پلیت و لوله‌های زیر 2 اینچ به کار گرفته می‌شود. (درز نداریم)
Fillet Weld
✔ جوش شیاری – Groove – به اصطلاح جوش G
هرگاه اتصال جوشکاری به صورت شیاردار و با گپ باشد (فاصله بین دو قطعه جوش) به آن جوش G و یا همان Groove Weld میگویند. تمامی جوشکاری سایزهای بالای 2 اینچ در پایپینگ از این نوع می‌باشد در ضمن تمامی جوش های Butt Weld از این خانواده می‌باشد. (درز داریم)
دسته‌بندی جوش در دیسیپلین پایپینگ
1- جوش ساکتی – Socket Weld
اگر اتصالات پایپینگ به صورت کشوی و داخل هم باشند (و نوع جوش آن Fillet باشد) به آن اتصال ساکتی میگویند. تمامی متریال زیر 2 اینچ ساکت ولد هستند.
2- جوش نفوذی – Butt Weld
اتصال پایپینگی به صورت شیاردار و با درز باشد (که در آن به وسیله حوضچه مذاب پوشانده می‌شود) به آن جوش بات ولد میگویند. این نوع جوشکاری نیاز به آماده‌سازی دو سطح جوش و کونیک لبه می‌باشد.
تناظر این دو دسته‌بندی به این شکل می‌باشد: 1- جوش Butt در دسته خانواده جوش شیاری یا Groove قرار می‌گیرد. 2- جوش Socket در دسته خانواده جوش گوشه یا Fillet قرار می‌گیرد.
نکات طلایی و مدیریتی:
بین جوش F و G، جوش G به مراتب سخت‌تر می‌باشد
بین جوشکاران (و جوشکاری) G1 تا G6 سخت‌ترین آن G6 می‌باشد
بین جوشکاران (و جوشکاری) F1 تا F4 سخت‌ترین آن F4 می‌باشد
جوش پایپینگ در خصوص سایزهای بالای 2 اینچ همگی Butt Weld می‌باشند
جوش پایپینگ در خصوص سایزهای زیر 2 اینچ همگی Socket Weld می‌باشند
در جوش فیلت درز جوش نداریم و در حالیکه در جوش بات درز و کپ بین دو متریال جوش خواهیم داشت.
دوست عزیز جهت دسترسی به آخرین مقالات دیسیپلین پایپینگ، به صفحه نخست مدیر پروژه مراجعه کنید.
