زمین جنبش، فلک آرام از او یافت

سلام دارم خدمت شما شنوندگان عزیز دومین فایل از مجموعه فایل‌های رادیو پروژه.

من محمد پیام بهرام پور هستم، مربی و مدرس سخنرانی و فن بیان از تیم مدیر پروژه و به همراه همکاران عزیزم که با شما سلام‌علیکی خواهند داشت، در خدمت تون هستیم در ادامه فایل قبلی که با هم صحبت کردیم در رادیو پروژه یک.

(نکته: برای درک تفاوت صداها توصیه می شود به فایل صوتی این رادیو پروژه گوش دهید)

ببینید صدای اول دیافراگمی هست، صدایی که از عمق میاد، این صدا متعلق به منه و اگر من از اولین روز با شما این‌طوری صحبت می‌کردم براتون عجیب نبود ولی خوب این صدا یک مقدار پُره. یک سری فایده‌ها داره، یک سری بدی‌ها داره.

صدای دوم، صدای میانی هست، صدایی که یک مقدار بالاتر میاد؛ محل شکل‌گیری این صدا در قسمت بالایی است و صدای سینه‌ای یا صدای میانی بهش گفته میشه.

و صدای سوم صدایی هستش که اصطلاحاً میگن صدای توی سر، الآن اگر صدای منو از اولین بار می دیدین، باز صدا عجیب نبود چون متعلق به من هست منتها این صدا باز یکسری ویژگی‌ها داره، خوبی‌هایی داره، بدی‌هایی داره. بدیش فک کنم مشخصه، 10 دقیقه این‌طوری باهاتون حرف بزنم، سردرد می‌گیرید. یک‌ذره تم زنگی داره، خب برمی‌گردم به صدای اصلی خودم، ببینیم این‌که اصلاً این صدا رو بفهمیم چطوری میشه داشت، من می تونم به‌راحتی این سه تا صدا رو پیدا کنم ولی عموماً کسی که روی صداش کار نکرده، اصلاً نمیدونه این سه تا صدا رو داره و این حداقل سه تا صدا هست و خیلی بیشتر هم میشه این اتفاق بیوفته.

خب حالا وقتی فایل رو گوش دادیم، تمرینی که جلسه پیش داشتیم باهم و راجع بهش صحبت کردیم، گفتیم که فقط یک‌بار گوش کنیم ببینیم که چه ویژگی‌هایی داره. گفتیم یک عده خودشیفته هستن، صداشون رو دوست دارن. یک عده هم نه دوست ندارن و طبیعی هستش که خیلی از صدامون خوشمون نیاد.

اما حالا چه چیزهایی رو دقت بکنیم در این فایل، اولاً شما تجربه‌ای داشتین از تجربه ضبط صدا و گوش کردین… شما که میدونم گوش کردین

همیشه تو مذاکرات تلفنی مون جلو می‌رفت و برنده می‌شد بعد موقع قرارداد حضوری که می‌شد من موفق بودم و اون عموماً موفق نبود؛ چرا موفق نبود؟ به خاطر اینکه اونا توقع یک آدم خیلی پخته داشتن بعد میومدن بچه‌ای که سبیلشم در نیومده نشسته جلو شون ولی با من صحبت می‌کردن همون حس رو داشتن. میدونستن نباید با یک آدم خیلی با سن بالایی باشه.

دیگه عموماً افراد یک خورده که صحبت می کنن خسته می شن ولی وقتی بدونیم واقعاً چطور از صدا استفاده بکنیم، اصلاً خستگی صدا معنی نداره. میدونید من کی به این ایمان آوردم؟ زمانی که من 13 ساعت کارگاه داشتم تو یک روز! توی یک جمع صدنفره و دون میکروفون با صدای بلند حرف می‌زدم و آخرش که تموم شد، یک مهمونی هم دعوت بودم. ساعت 10 شب که رفتم، قشنگ داشتم اونجا هم صحبت می‌کردم بدون اینکه بگم آب جوش بیارید و فلان و این‌ها …، وقتی درست با صدا کار کنید ولی وقتی درست با صدا کار نکنید، داد بزنید، از حنجره مایه بذارید به‌جای اینکه ازش استفاده بکنید، بله میشه مثله اکثر معلم‌هایی که می‌گفتن حنجرمون رو به خاطر شما پاره کردیم.

شما هم گویا خیلی شر بودین دوران تحصیل، حنجره‌های زیادی آسیب دیده، مثل همه دیگه اینجا، ببینید این صدا می تونه خیلی کار بشه و ما دوره‌های خیلی مفصلی داریم برای صدا، منتها اینجا بحث سخنران شدن نیستش یا گویندگی نیستش بخواهیم خیلی روش کار کنیم.

میایم میگیم صدامون باید یک حداقل‌هایی داشته باشه که قابل قبول باشه.

اولی‌اش بلندی صدا هست، چقدر صدامون بلند باشه، خوب هستش. ببینید یک موقع هست صدا خیلی کمه، صدایی که من دارم با شما صحبت می‌کنم. الآن این صدا خوبه یا نه؟ بستگی داره که کجا داره، یک موقع هست که من نشستم کنار همسرم یک حرف خیلی آرومی رو باهم دیگه… صدا اتفاقاً درسته. تو پارک، دو نفر حرف عاشقونه میزنن نباید داد بزنن، میخندیم بهشون.

عزیزم خیلی دوست دارم (با صدای بلند)… خنده داره دیگه. باید متناسب با شرایط باشه. از اون طرف، خوب مثلاً کار کارگاه، مثلاً شما میخواید با یک کارگری صحبت بکنید…

مثلاً زحمت می‌کشید شما تشریف بیارید اینجا چند لحظه…

پس این‌که ما بتونیم بلندی درست و متناسب داشته باشیم اهمیت داره. حالا شما اگه تجربه‌ای چیزی دارین راجع به این بلندی …

یک قسمشون، من به‌واسطه اون مثالی که شما فرمودین من دارم عرض می‌کنم. نیروی انسانی هستن که تو ستاد نشستن تو کانکس‌ها هستن، پشت سیستم خودشون دارن کار اینترنتی انجام میدن. دارن اطلاعات رو میذارن، Report میزنن.

یک قسم دیگه اشون، یک بخش دیگه اشون، تو همون پروژه هستن ولی تو سایتن. دارن کار تحویل میدن، بالاسر کارگر وایسادن دارن آرماتور می‌بندند.

اگه اون نفر اجرایی بیاد تو دفتر من، آروم صحبت کنه من ازش گله‌مند میشم. من دارم مثالش رو می‌زنم، ولی اگر کسی بیاد تو دفتر کار من بشینه بگه: من دیتاها رو وارد کردم (صدای بم) می گم: ببین مهندس تو بدرد سایت می خوریا، مثالی که دقیقاً عنوان کردید، مصداق عینی‌اش توی کارگاه اتفاق میوفته، بلندی صدا شرایطش بستگی به پست سازمانی شما داره. ستادی، مسئول فنی، ستاد حالا باید ملایم …

توی این دفاتر مرکزی، معمولاً مدیران پروژه هستن، مدیران ستادی هستن که اونجا مشغول فعالیت هستن. شما فکر کنید توی جلسه‌ای که مدیرعامل نشسته، اعضای هیئت‌مدیره نشستن و مدیر پروژه میخواد در رابطه با پروژه‌اش اطلاعات بده. اگر قرار باشه که بیاد با همون تن صدای خیلی زیر اطلاعات رو بخواد در اختیار مدیرعامل بذاره،…

من فکر می کن این مثال هستش که معمولاً توی دفاتر مرکزی سازمان‌ها به همچین چیزهایی بر خواهیم خورد.

یعنی شما کارفرمات نشسته، میخوای بلند صحبت کنی، اون صلابت تو کلامت باشه، بدونی عقبه کارت محکمه، کار اجرایی قوی انجام دادی، میخوای پرزنتش کنی… حالا بعضی از دوستان… یک دوگانگی اونجا اتفاق میوفته، یعنی اون چیز متناسبی که شما می گید رو

این مدل اوله، من دارم با این بلندی صدا صحبت می‌کنم. دهنم رو درست باز و بسته نمی‌کنم

اما این مدل مدل دوم هست. دهنم و لب هام رو دارم کامل باز و بسته می‌کنم.

بلندی صدام فرق کرد؟ بلندی یکی بود ولی وضوح صدا و اون اعتمادبه‌نفسی که تو صدای من می‌بینید یک دنیا فرق می کنه. یک قسمت عمده‌ای از صحبت کردنه درست، درست باز و بسته شدن دهانه که اکثراً ما درست باز و بسته‌اش نمی‌کنیم یعنی این تنبلی تو باز و بسته کردن دهان وجود داره، همه‌جا هم هست. به‌عنوان‌مثال، من خودم شمالی هستم. ما شمالی‌ها بخوایم بگیم 100 درصد چی میگیم؟

کاکو سی تو ایطو خوبه (برادرم، صحبت کردن این‌طوری خوبه؟)

یعنی دهان اصلاً باز نمی‌شد؛ و حالا تو همه‌جا. میایم تو جنوب، این‌قدر باانرژی و تند صحبت می‌کنند که دهان اصلاً فرصت باز و بسته شدن پیدا نمی کنه؛ یعنی تقریباًهمه‌جا ما این ضعف رو داریم.

روزی 5 دقیقه یک خودکار رو می‌گذارم بین دندون، بین دو تا دندون، انتهای خودکار فقط بین دو تا دندون باشه؛ و روزانه همین‌طوری که من الآن صحبت کردم، 5 دقیقه، صحبت کنم. این کمک می کنه که عضلات دهان درگیر بشه و اوایلش هم خسته می شن. بعد دهان کامل باز و بسته میشه بعداً بینن چه اثری داره. لازم نیست فریاد بزنیم. لازمه که اون اعتماد به نفسه منتقل بشه به‌واسطه کامل باز و بسته شدن دهان. فکر می‌کنم که این دو تا تمرین یعنی بلند خوانی و باز و بسته شدن دهان به‌صورت کامل به‌اندازه کافی، کافی باشه که ما از بحث صدا عبور بکنیم. حالا اگر دوستان دوست داشتن میتونن فن بیان ما رو تهیه بکنن یا تو کارگاه فن بیان شرکت بکنن بیشتر بدونن ولی این دو تا به‌اندازه اون حداقل‌ها کافی هست که دیگه مشکل‌آفرین نباشه؛ اما تمرینات خیلی زیادی هست: تمرینات افزایش حجم تنفسی، افزایش برد، افزایش لحن، اینکه چطور لحن بهتری داشته باشیم که حالا نمیخوایم از موضوع پروژه خیلی دور بشیم ولی فکر می‌کنم این دو موضوع یعنی تو فایل اول و دوم تونستیم پرونده صدا رو به‌جای قابل قبولی برسونیم.